ZDROWE JELITA ZDROWE ŻYCIE

Jelita pełnią znacznie ważniejszą rolę niż tylko trawienie pokarmu. Są one domem dla złożonego ekosystemu bakteryjnego, znanej jako flora bakteryjna jelit, która odgrywa kluczową rolę w zachowaniu zdrowia i równowagi organizmu. Nie bez powodu nazywane są one naszym „drugim mózgiem”, ponieważ mają wpływ na nasze samopoczucie, zdrowie psychiczne oraz fizyczne.

Znaczenie Flory Bakteryjnej:

Flora bakteryjna jelit składa się z miliardów mikroorganizmów, w tym bakterii, wirusów i grzybów, które żyją w symbiozie z naszym organizmem. Ta zróżnicowana społeczność mikroorganizmów pełni wiele istotnych funkcji, w tym:

• Bakterie jelitowe pomagają w trawieniu pokarmu oraz wchłanianiu składników odżywczych, takich jak witaminy i minerały.
• Flora bakteryjna jelit jest kluczowym elementem układu odpornościowego, pomagając w zwalczaniu infekcji i zapobieganiu nadmiernym reakcjom immunologicznym.
• Mikroorganizmy jelitowe produkują różnorodne związki chemiczne, takie jak kwasy tłuszczowe krótkołańcuchowe, które mogą mieć korzystny wpływ na zdrowie.
• Flora bakteryjna jelit może wpływać na nasze samopoczucie psychiczne poprzez produkcję neuroprzekaźników, które wpływają na nasz nastrój i zachowanie.

Dysbioza Jelit: Objawy i Skutki:

Zaburzenia równowagi flory bakteryjnej, znane jako dysbioza jelit, mogą prowadzić do szeregu objawów i powikłań zdrowotnych. Objawy dysbiozy jelitowej mogą obejmować:

• Problemy Trawienne: Wzdęcia, biegunka, zaparcia, bolesność brzucha.
• Zmiany w konsystencji stolca, obecność śluzu lub krwi.
• Zwiększone ryzyko infekcji, alergii, autoimmunologicznych schorzeń.
• Zwiększone ryzyko zaburzeń nastroju, takich jak depresja i lęki.

W przypadku zaburzeń flory bakteryjnej jelit, probiotykoterapia może być skutecznym narzędziem w przywracaniu równowagi mikrobiotycznej. Probiotyki to żywe mikroorganizmy, które, gdy są spożywane w odpowiednich ilościach, mogą przynosić korzyści zdrowotne dla gospodarza.

Znaczenie Probiotykoterapii przy Antybiotykoterapii:

Antybiotyki, podczas gdy mogą być skuteczne w zwalczaniu infekcji bakteryjnych-nie wirusowych-to ważne,, mogą również prowadzić do dezorganizacji flory bakteryjnej jelit. Probiotykoterapia w trakcie lub po antybiotykoterapii może pomóc w przywróceniu równowagi mikroflory jelitowej oraz zmniejszeniu ryzyka wystąpienia powikłań, takich jak biegunka związana z antybiotykami. Taka odbudowa mikrobioty po jednym antybiotyku może trwac nawet 2 lata, niektóre źródła podają 4 lata. Branie “osłonowo” probiotyków przez 2 tygodnie nic nie da.

Badania sugerują również związek między zaburzeniami flory bakteryjnej jelit a niektórymi schorzeniami neurologicznymi, takimi jak autyzm. Istnieją badania wskazujące, że większość osób z autyzmem ma dysbiozę jelit, co sugeruje potencjalną rolę flory bakteryjnej jelit w etiologii tego zaburzenia. Oczywiście jest to dużo bardziej złożony temat. Warto obejrzeć sobie film “Usłyszeć ciszę”.

Rola stanu naszej flory bakteryjnej na powstawanie wielu chorób a w tym na zaburzenia nastroju, depresję jest nadal niedoceniany.

Od lekarzy właściwie mało się o tym dowiemy, zresztą rzadko kiedy przyczyn chorób lekarz szuka w jelitach.

Niestety zazwyczaj leczy się objawowo a przyczyna wywołująca chorobę jak była tak będzie a „leczenie” będzie trwało tak długo jak się nie wyleczy przyczyny. I koło się zamyka aż człowiek jest już na tyle chory, że sam zaczyna szukać pomocy omijając medycynę konwencjonalną.

Jelita to drugi mózg. Dbajmy o nie by zachować zdrowie nie tylko psychiczne ale i fizyczne.

Jeśli chcemy zbadać, leczyć i poprawić stan naszej flory bakteryjnej, w tym celu należy udać się do dietetyka klinicznego.

Mikrobiota jelitowa może być powiązana nie tylko z chorobami stricte gastroenterologicznymi, jak chociażby choroby zapalne jelit lecz także z zaburzeniami psychiatrycznymi takimi jak: depresja, zaburzenia lękowe, autyzm, anoreksja, a nawet choroba Alzheimera czy choroba Parkinsona.

Udowodniono również związek pomiędzy mikroflorą jelitową a zespołem nadpobudliwości z deficytem uwagi (ADHD).

W bazie PubMed znajduje się ponad cztery tysiące artykułów o mikrobiocie jelitowej. Mikrobiom odnosi się do wszystkich organizmów i ich materiału genetycznego obecnego w ludzkim ciele, natomiast termin mikrobiota określa populacje organizmów obecnych w różnych ekosystemach ciała, takie jak na przykład mikrobiota jelitowa.

Związek pomiędzy mikrobiotą jelitową a funkcjonowaniem OUN ma swój początek jeszcze podczas okresu życia wewnątrzmacicznego i oddziałuje na niego wiele czynników, również zewnętrznych, np. antybiotykoterapia, szczepienia, intensywne używanie środków dezynfekujących oraz produktów czyszczących, zmiany w diecie.

Na mikrobiom mogą mieć wpływ także takie okoliczności, jak np. rodzaj porodu (siłami natury lub przez cesarskie cięcie), sposób karmienia we wczesnym okresie niemowlęcym, ekspozycja na infekcje wirusowe lub bakteryjne oraz na stres.

Co oczywiste, rozwój flory bakteryjnej jelit biegnie równolegle ze wzrostem i dojrzewaniem neuronów w mózgowiu. Geny zaangażowane w powstawanie synaps pomiędzy neuronami w mózgowiu oraz neuronami w układzie pokarmowym są podobne i jakakolwiek mutacja może doprowadzić do nieprawidłowości zarówno w mózgowiu, jak i układzie pokarmowym.

Theoharides i wsp. opisali u osób z autyzmem, chorobą afektywną dwubiegunową, ciężkimi zaburzeniami depresyjnymi, schizofrenią i stwardnieniem rozsianym zmiany w transkryptomie, takie jak: zmniejszenie ekspresji genów zaangażowanych w funkcje mitochondriów i produkcję ATP oraz zwiększenie ekspresji genów biorących udział w procesach zapalnych i odpornościowych, jak również genów odpowiedzialnych za aktywność oligodendrocytów.

Wpływ bakterii jelitowych na zdrowie człowieka ma realną szansę stać się w najbliższych latach obszarem intensywnego zainteresowania nauk neurobiologicznych. Sugeruje się nawet, że mikroorganizmy mogą stać się nową grupą leków, zwaną ,,psychomikrobiotykami”, która znajdzie zastosowanie m.in. w psychiatrii.

Zdrowie matki odgrywa kluczową rolę w rozwoju mikrobioty dziecka, a zatem także w rozwoju układu nerwowego.

Jednoczasowo przebiegający rozwój flory bakteryjnej i układu nerwowego pozostaje pod wpływem licznych czynników zewnętrznych i wewnętrznych:

• diety matki,
• stresu ciężarnej,
• infekcji w trakcie ciąży.
• jej stanu flory bakteryjnej ale również ojca

Wymienione czynniki mogą być związane z zaburzeniami rozwoju układu nerwowego, a w konsekwencji ze schorzeniami takimi jak: autyzm, ADHD czy nawet schizofrenia.

Określenie kompozycji mikrobioty jelitowej podczas ciąży i jej wpływu na rozwój układu nerwowego wydaje się zatem ważnym krokiem w opracowywaniu interwencji mających na celu zmiany w składzie ludzkiego mikrobiomu.

Rozwój mikrobioty jelitowej występuje wspólnie ze wzrostem i dojrzewaniem neuronów w mózgowiu. Zarówno proces kształtowania się mikrobioty jelitowej, jak i układu nerwowego mają dokładnie te same krytyczne okna czasowe w rozwoju, charakteryzujące się największą podatnością na uszkodzenia.

Okres wczesnego dojrzewania jest kluczowym etapem i cechuje się wysoką wrażliwością na czynniki patologiczne. Ponadto w okresie dorastania swój początek ma wiele zaburzeń psychicznych, takich jak schizofrenia, zaburzenia nastroju czy uzależnienia.

W okresie dojrzewania ważne jest by nie narażać dzieci na patologiczne czynniki, takie jak:

stres, używki, zła dieta w połączeniu z niestabilnością i niedojrzałością mikrobioty jelitowej sprawia, że wzrasta podatność mózgowia zarówno na rozwój, jak i ujawnienie się chorób czy też zaburzeń w tym okresie życia.

By zachować zdrowie na długie lata należy dbać o nasz mikrobiom. Wraz z wiekiem stan flory bakteryjnej się pogarsza co ma wpływ na zaburzenia poznawcze i psychiczne. Dobrze, ze wiemy jak można temu zapobiec;)

Według Karakuły-Juchnowicz i wsp. na funkcjonowanie osi jelito-mózg mają ponadto wpływ:

• mikrobiota jelitowa,
• zespół jelita przesiąkliwego,
• nadwrażliwość na antygeny pokarmowe, w tym na gluten oraz kazeinę mleka krowiego.

Zaburzenia depresyjne, które należą do najczęściej diagnozowanych schorzeń psychiatrycznych, także wydają się powiązane ze zmianami flory bakteryjnej jelit.

U pacjentów z depresją stwierdza się mniejszą ilość bakterii typu Bacteroidetes przy podwyższonej liczbie bakterii z gatunku Alistipes należącego do Bacteroidetes.

Zaburzenia lękowe bardzo często współistnieją z zespołem jelita drażliwego. W badaniu Rao i wsp. suplementacja L. casei Shirota złagodziła występowanie zaburzeń lękowych u pacjentów z zespołem przewlekłego zmęczenia.

Zwiększona liczba bakterii z gatunku Alistipes została zaobserwowana też w innych chorobach, takich jak chociażby zespół przewlekłego zmęczenia.

Co można zrobić by poprawić stan naszych jelit?

• Zwiększona konsumpcja cukru czy też niezdrowego jedzenia bogatego w tłuszcze koreluje ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia zaburzeń psychicznych u dzieci i nastolatków. Wyniki dwóch niedawno opublikowanych badań wskazują, że zdrowa dieta może stanowić strategię łagodzenia objawów, a nawet prewencji depresji.
• Zaobserwowano, że ulepszenie diety, np. przez wprowadzenie diety śródziemnomorskiej, która stanowi złoty standard modelu zdrowego żywienia może redukować ryzyko wystąpienia depresji.
• Nie ma jednej super diety dla każdego. Należy słuchać swojego organizmu, często mamy nietolerancje pokarmowe, które mogą dać o sobie znać dopiero 2-3 dni po spożyciu produktu, którego nie tolerujemy.
• Można wykonać badanie na nietolerancje pokarmowe. Jest drogie, więc jeśli ktoś nie może sobie na takie badanie pozwolić to warto zbadać mikroflorę jelit i zacząć te jelita leczyć.
• Takie badania można wykonać w laboratoriach gdzie do dyspozycji są dietetycy kliniczni, którzy leczeniem flory jelitowej zajmują się na co dzień.
• probiotykoterapia celowana lub jeśli nie masz takiej możliwości terapia probiotykami. bardzo dobrej jakości są :
• Narum https://mynarum.com/narum-baby-probiotyk-dla-dzieci-od-pierwszych-dni*,96,172.html ( z kodem: odpoczatku -otrzymasz 6 % zniżki– mają też probiotyki dla dzieci i niemowląt od pierwszego dnia życia i  świetne colostrum),
• Healthlabs dla kobiet https://www.ceneo.pl/98174985#crid=668945&pid=25240 ,
• Symbiosys dla niemowląt i dzieci https://www.ceneo.pl/81956971#crid=668947&pid=25240 
• vivomixx dla dzieci i osób dorosłych https://www.ceneo.pl/41571976#crid=668946&pid=25240 

pamiętaj że podczas stosowania probiotykoterapii mogą występować objawy takie jak wdęcia, bulgotanie-może to trwac nawet 3 tygodnie. Flora się przebudowuje. Ja podczas stosowania systematycznej probiotykoterapii właśnie Narum miałam tylko kilka dni takie. 

Zmiana diety, suplementacja probiotyków, spożywanie sfermentowanych produktów wywołuje specyficzne zmiany w aktywności mikrobioty jelitowej i fakt ten może znaleźć zastosowanie w leczeniu depresji i innych schorzeń psychicznych ale również w poprawie odporności i kondycji. 

W randomizowanym, podwójnie zaślepionym badaniu klinicznym dowiedziono, że zdrowe osoby, którym podawano mieszankę probiotyków zawierającą Lactobacillus helveticus i Bifidobacterium longum przez 30 dni, zgłaszały znaczne złagodzenie objawów depresji oraz niepokoju.

Desbonnet i wsp. zaobserwowali, że terapia probiotykami doprowadziła do wycofania się zaburzeń behawioralnych oraz normalizacji odpowiedzi immunologicznej, a także poziomów noradrenaliny w mózgu.

Inną metodą modyfikacji kompozycji flory bakteryjnej jelit jest przeszczep mikrobioty fekalnej.

Do tej pory przeszczepienie mikrobioty fekalnej było stosowane jako leczenie w infekcjach Clostridium difficile, w zespole jelita drażliwego i chorobach zapalnych jelit, lecz może zostać wykorzystane również w leczeniu chorób niegastroenterologicznych, szczególnie zaburzeń neurobehawioralnych.

Wnioski:

Flora bakteryjna jelit wywiera ogromny wpływ na nasze zdrowie psychiczne i fizyczne.

Zaburzenia równowagi flory bakteryjnej jelit mogą prowadzić do szeregu schorzeń, w tym do zaburzeń nastroju, depresji i innych zaburzeń psychicznych.

Probiotykoterapia i zmiany w diecie mogą być skutecznymi metodami przywracania równowagi flory bakteryjnej jelit oraz poprawy zdrowia psychicznego.

Dalsze badania nad związkiem między mikrobiotą jelitową a funkcjonowaniem układu nerwowego mogą prowadzić do nowych strategii terapeutycznych w leczeniu zaburzeń psychicznych.

Mikrobiota jelitowa może stanowić klucz do zrozumienia wielu schorzeń, w tym zaburzeń psychicznych, a także otwierać nowe możliwości terapeutyczne. Wdrażanie odpowiednich strategii żywieniowych, suplementacja probiotykami oraz dalsze badania nad interakcjami między jelitami a mózgiem mogą przynieść korzyści zarówno dla zdrowia fizycznego, jak i psychicznego. Dlatego warto zadbać o zdrowie swojej flory bakteryjnej jelit, aby cieszyć się pełnią zdrowia i dobrego samopoczucia.

Dorota

*artykuł zawiera linki afiliacyjne