STRES W CIĄŻY

 Ciąża to szczególny czas kiedy kobieta przejmuje się często dużo mocniej niż zazwyczaj. Stres w ciąży niesie ryzyko dla matki i dziecka.

Dowody na wpływ matczynego stresu, depresji i lęku w ciąży na niekorzystne wyniki neurorozwojowe u dziecka są znaczne, dzięki procesowi znanemu jako „programowanie płodu”.

Badania z wykorzystaniem modeli zwierzęcych wskazują, że cierpienie matki negatywnie wpływa na długofalową naukę, rozwój motoryczny i zachowanie potomstwa. Wyniki badań sugerują, że dzieje się to poprzez wpływ na rozwój układu nerwowego płodu i zmiany w funkcjonowaniu osi podwzgórza i przysadki mózgowej matki i płodu (HPA). Wykazano również, że matczyne zaburzenia nastroju aktywują matczyną oś HPA i programują oś HPA oraz fizjologię płodu.

Narażenie matki na stres i jej stany afektywne w czasie ciąży mogą mieć istotne konsekwencje dla dalszego rozwoju i zdrowia jej dziecka.

W wielu publikacjach znajdziemy dowody na działanie stresu w ciąży na dziecko, obejmujący:

• wpływ na regulację uwagi, rozwój poznawczy i motoryczny

• lękliwy temperament i negatywną reaktywność na nowości w pierwszym roku życia

• problemy behawioralne i emocjonalne

• zmniejszoną gęstość istoty szarej w dzieciństwie

• impulsywność, eksternalizację i szybkość przetwarzania u młodzieży

• częstsze występowanie alergii i astmy w dzieciństwie, a także zmniejszoną odpowiedzią na infekcje i obniżoną odpornością po urodzeniu

• istotnie zwiększone ryzyko rozwoju zaburzeń psychicznych w późniejszym życiu

  Warto zauważyć, że wiele z tych ustaleń dotyczy wpływu lęku przed ciążą prenatalną na wyniki u niemowląt, dzieci lub młodzieży. Stres matek jest również powiązany z poważnymi zaburzeniami psychicznymi u potomstwa.

  Zarówno ostry, jak i przewlekły stres może powodować przeciążenie allostatyczne lub długotrwały brak równowagi w mediatorach homeostazy, co skutkuje zakłóceniami w odpowiedzi matczyno-łożyskowo-płodowej układu hormonalnego i odpornościowego. W czasie ciąży zaburzenia homeostazy mogą zwiększać prawdopodobieństwo porodu przedwczesnego i stanu przedrzucawkowego.

  Bardzo często pytam matki o stres w ciąży. Bywa, że mimo dobrej sytuacji życiowej odczuwała stały lęk. Bywa, że kobiety w ciąży narażone są na przemoc fizyczną i psychiczną. Bywa, że doświadczają silnego stresu związanego ze śmiercią bliskiej osoby bądź rozstaniem. Zdarza się, że w ciążę zachodzą kobiety chorujące na depresję, przyjmujące leki. I tak jak dowodzą badania tak ja również obserwuję problemy tych dzieci w późniejszym dzieciństwie. Osoba która w ciąży doświadczała przemocy urodziła syna u którego po latach zdiagnozowano astmę, alergie. Teraz jako człowiek po 20 roku życia jest bardzo wrażliwy emocjonalnie, jest wycofany, ma zaburzenia nastroju.

Często dzieci matek, które w ciąży miały zaburzenia nastroju, depresję, nerwicę, mają zaburzenia zachowania, kłopoty z koncentracją, uwagą. Mają neofobię żywieniową. Tu przeczytasz więcej o tej przypadłości.

Ostatnio miałam chłopca na badanie wad postawy. 7 lat. Mamie, gdy była w ciąży, umarła mama. Mama z natury jest wysoko wrażliwa. Syn dużo bardziej. Ma problemy emocjonalne, nie radzi sobie w szkole. Jest bardzo płaczliwy. Rozpłakał się gdy miał się rozebrać do badania.

Ale co można zrobić. Tak jak pisałam we wcześniejszym rozdziale, jeśli już jesteś w ciąży to stosuj medytacje, modlitwę, idź do psychoterapeuty, słuchaj ulubionej muzyki, stosuj techniki radzenia sobie ze stresem. Jeśli sama w domu sobie nie radzisz to idź po pomoc do psychiatry, psychoterapeuty. Bo po porodzie, ilość wysiłku jaka cię spotka, może być dużym obciążeniem a słaba teraz to słabsza później. Dla siebie, dla dziecka, dla rodziny musisz o siebie zadbać. Czasem nawet mocno zmienić sytuację życiową w której jesteś. Często okazuje się, ze zaburzeniom nastroju towarzyszy nieprawidłowa flora bakteryjna jelit oraz niedobór witaminy D3.

Moja znajoma jest w takim momencie życia, że czuje się wypalona zawodowo. Czuje przytłoczenie bo chce zmiany ale nie wie co zmienić. Zgłasza obniżenie nastroju bardzo często. W rozmowie o dzieciach mówi, że może jak będzie miała dziecko to odżyje. W sumie brawo za optymistyczne podejście ale na tym koniec. Bo ciąża jeśli przebiega prawidłowo a mama jest już obciążona to wysiłek związany z wychowywaniem dziecka, szczególnie we wczesnym etapie, może rozłożyć ją na łopatki. 

Dlatego tak ważne jest by decydując się na ciążę być na nią gotowym. Zdrowym psychicznie, duchowo i fizycznie.

Żródła:

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4447112/

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5052760/

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7513755/